در ادامه موضوع آینده پژوهی در صنعت بسته بندی به قسمت سوم می رسیم که می خواهیم در مورد سناریو های آینده پژوهی صحبت کنیم. بهتر است پیش از مطالعه این قسمت، اگر بخش های قبلی را مرور نکرده اید حتما آنها را از سایت کاروپک مطالعه کنید تا نگاهی کلان به موضوع آینده صنعت بسته بندی و البته آینده پژوهی داشته باشید.
فهرست مطالب
سناریوی رونق در آینده پژوهی
سناريوي 1 كه سناريوي رونق نام دارد، مجموعه اي از تمام وضعيت هاي مطلوب است؛ به طوري كـه 100درصـد فرض هاي مطلوب را دربرمي گيرد و بهترين شرايط ممكن را براي صنعت بسته بندي مواد غذايي شامل ميشود.
بر مبناي اين سناريو، مقررات ارتباطات و تجارت خارجي، حمايتي است كه بهبود وضعيت صنعت را به دنبال دارد. ورود تازه واردها به صنعت بسته بندي مواد غذايي با سهولت انجام خواهد گرفت كه اين امر رقابت را در صنعت افزايش ميدهـد و بـه بهبـود وضعيت صنعت مذكور و اقبال مردم به محصولات ساخت ملي مي انجامد.
توجه به سه مسئله موضوعات و اسـتانداردهاي بهداشتي و ايمني، ماهيت مجازي در ميان افراد جامعه و ابزارهـاي مختلـف تجـارت الكترونيـك، سـبب سـرمايه گـذاري توليدكنندگان روي ساخت و توسعه برندهاي ايراني ميشود و اين امـر، افـزايش تنـوع طلبـي مـردم را در خريـد و بهبـود بسته بندي محصولات غذايي به دنبال دارد.
كاهش نرخ ارز و نرخ تورم، كاهش هزينه هاي مسـتقيم و غيرمسـتقيم در امـر بسته بندي و افزايش انگيزه سرمايه گذاران خصوصي براي سرمايه گذاري در صنعت بسته بندي، سبب به روزرساني و خريد ماشين آلات و فناوري هاي روز دنيا ميشود و با بهبود كيفيت بسته بندي مواد غذايي، حجم خريد افزايش پيـدا مـيكنـد و نقدينگي در صنعت بسته بندي مواد غذايي بهبود مي يابد.
به همين منظور، سناريوي نخست، سناريوي خـوشبينانـه اي در نظر گرفته ميشود كه مطلوبترين وضعيت را پيشبيني ميكنـد.
بـر اسـاس نظـر كارشناسـان، راهبردهـاي زيـر بـراي بهره مندي بيشتر از شرايط مطلوب و تسريع توسعه صنعت بسته بندي مواد غذايي در افق 1404پيشنهاد ميشود:
- برنامه ريزي و تدوين سياستهاي مناسب، با استفاده از تجربه كشورهاي پيشرفته در صنعت بسته بندي؛
- مطالعه بازار به منظور آگاهي از خواسته ها و انتظارهاي بازار هدف و نفوذ به بازارهاي جديد؛
- اجتناب از اتخاذ سياست هاي ناپايدار تعرفه اي كه خسارات جبران ناپذيري براي شـركتهـاي بسـته بنـدي مـواد غذايي به دنبال دارد؛
- ارائه تسهيلات مناسب براي اعزام تيم هاي تجاري، به منظور بازديد از نمايشگاه هاي مطرح صنعت بسـته بنـدي مواد غذايي در دنيا؛
- سرمايه گذاري سازمان توسعه تجارت كشور در بخش آموزش و توسعه، تحقيق و مشاوره در صنعت بسته بنـدي صادراتي كشور؛
- انعقاد انواع قراردادها با شركتها و كشورهاي داراي تكنولوژيهاي برتر در صنعت بسته بندي مواد غذايي؛
- وضع قوانين لازم براي جلوگيري از هرگونه تقلب در صنعت بسته بندي مواد غذايي و توجه به ثبات و استحكام اين قوانين.
- گسترش شبكه فروش و تبليغات در داخل و خارج از كشور، با اسـتفاده از ظرفيـت هـاي توليدكننـدگان بخـش خصوصي در زمينه طراحي بسته بندي هاي استاندارد و كاربردي؛
- بسترسازي مناسب، به منظور ايجاد ساختارهاي اقتصادي و بهينه سازي مديريت، براي ورود صنعت بسـته بنـدي مواد غذايي ايران به تجارت جهاني؛
- اعطاي امتيازهايي به مبتكران و توليدكنندگان بسته بندي هايي كه باعث افزايش صادرات مواد غذايي ايرانـي در بازارهاي جهاني ميشوند؛
- همكاري اداره نظارت بر مواد غذايي و اداره استاندارد براي كنترل كيفيت بسته بندي محصولات غذايي؛
- توزيع و تقسيم تقاضاي كلي موجود در صنعت بسته بندي مواد غذايي ميان بنگاه هاي بيشتر؛
- تدوين برنامه رسانه اي مناسب در راستاي معرفي محصولات با بسته بندي هاي جديد
بیشتر بخوانید: آینده پژوهی در صنعت بسته بندی بخش اول
سناریوی واقع بینانه در آینده پژوهی
سناريوي 3 به عنوان محتمل ترين سناريو با عنوان سناريوي واقع بينانه، نامگذاري شد كه مطلوبيت آن 55/5درصد است.
در اين سناريو، صنعت بسته بندي مواد غذايي با سه وضعيت نامطلوب، يك وضعيت ميانه و پـنج وضـعيت مطلـوب مواجه است. در واقع اين سناريو، حالتهاي مطلـوب و نـامطلوب را در كنـار يكـديگر در نظـر مـيگيـرد. مطلـوبتـرين حالت هايي كه ممكن است در اين سناريو رخ دهد، اين است كه با كاهش نرخ ارز و كاهش نرخ تورم، هزينه هاي مستقيم و غيرمستقيم در صنعت كاهش مي يابد و ورود تازه واردها به صنعت تسهيل خواهد شد. از سوي ديگر، با سختگيرانـه تـر شدن قوانين و مقررات مربوط به ارتباطات و تجارت خارجي، انگيزه و تمايل براي سرمايه گذاري در ايـن صـنعت كـاهش خواهد يافت. علاوه بر اين موارد، با كاهش توجه به ابزارهاي تجارت الكترونيك، توجه افراد جامعه به ماهيت مجازي نيـز كاهش مييابد. از آنجا كه اين سناريو به واقعيت نزديكتر است، به منظور ايجاد مقاومت، بقا و ارتقاي سازمانهـاي فعـال در حوزه بسته بندي در افق 1404ايران، راهبردهاي ذيل بنا بر نظر خبرگان پيشنهاد ميشود:
- فراهم كردن فضايي مطلوب از طريق ابزارهاي تجارت الكترونيك، براي معرفي محصولات جديـد بسـته بنـدي شده در صنايع غذايي؛
- يافتن شركاي توانمند بين المللي، به عنوان نوعي سرمايه كه سبب رونق بازار و افزايش امنيت سرمايه گـذاري در ايران ميشود؛
- كاهش هزينه هاي صدور مجوز و عوارض هاي مربوطه توسط دولت با توجه به وجـود تحـريم هـاي گسـترده و مشكلات مالي و ارزي؛
- ارائه راهكارها و دستورالعمل هاي حمايتي از صنعت بسته بندي مواد غذايي براي محصولات صادراتي؛
- معرفي مستمر و هدفمند فرصت هاي جذاب سرمايه گذاري در صنعت بسته بندي مواد غذايي به سرمايه گذاران
بیشتر بخوانید: آینده پژوهی در صنعت بسته بندی بخش دوم
سناریو ناعلاجی در آینده پژوهی
سناريوي 2 كه بدبينانه ترين سناريو است، سناريوي ناعلاجي ناميده شده است. اين سناريو، به لحاظ فراواني، بيشـتر وضعيت هاي بحراني را شامل ميشود؛ به طوري كه 78درصد فرض هاي نامطلوب را دربردارد و در صورت وقـوع، صـنعت بسته بندي مواد غذايي و جنبه هاي مختلف آن را با چالشهاي متعددي مواجه ميسـازد.
حالـت هـاي عـدم قطعيـت هـاي كليدي اين سناريو عبارتاند از: مقررات سختگيرانه براي ارتباطات و تجارت خارجي و عـدم امكـان ورود شـركت هـاي جديد به صنعت بسته بندي. اين دو عامل باعث ميشود كه فعالان اين صنعت، براي بهبود كيفيـت محصـولات و توسـعه برندهاي ايراني تلاش نكنند و در نتيجه سبد خريد مشتريان ايرانـي توسـط برنـدهاي خـارجي تسـخير شـود و در ادامـه زمينه هاي سقوط و نابودي صنعت بسته بندي موادغذايي در ايران فراهم شود.
مواردي همچون افزايش نـرخ ارز خـارجي، افزايش نرخ تورم و هزينة مستقيم و غيرمستقيم زياد در امر بسته بندي در اين سناريو، جزء مواردي به حساب مي آيند كـه سقوط صنعت بسته بندي را از طريق وجود كالاهاي وارداتي با قيمت هايي پـايينتـر از قيمـت محصـولات داخلـي، عـدم به روزرساني ماشين آلات و ورشكستگي توليدكنندگان با سابقه در صنعت بسته بندي مواد غذايي تسهيل و تشديد ميكنند.
توجه كم به ماهيت مجازي در ميـان افـراد جامعـه و توجـه كـم بـه ابزارهـاي مختلـف تجـارت الكترونيـك نيـز، عـدم سرمايه گذاري فعالان صنعت روي شناخت بهتر رفتـار و نيازهـاي خريـداران را در پـي دارد.
عـلاوه بـر اينهـا، سـناريوي ناعلاجي توجه زياد به موضوعات و استانداردهاي بهداشتي و ايمني و ورود سخت يا پيچيدة سرمايه گذاران به صـنعت بسته بندي را براي آينده اين صنعت شناسايي كرده است و داراي بيشترين حالتهاي نامطلوب است.
بنـابراين، بـه منظـور كاهش عوارض جانبي و تبديل تهديدها به فرصت در اين سناريو، راهبردهاي زير ارائه شده است:
- ضروري است در راستاي اقتصاد مقاومتي، سياستهاي تعديلي و اصلاحي در زمينـه حمايـت هـاي زيرسـاختي، ارائه تسهيلات بانكي ارزان قيمت با نرخ سودهاي حمايتي، حمايـت هـا و معافيـت هـاي ماليـاتي بـراي صـنايع بسته بندي صورت گيرد؛
- به كاربردن روشها و شيوه هاي نوين توليد از طريق سازوكارهاي اصلي، استانداردهاي تكنولوژيكي، مـواد اوليـه با كيفيت، اطلاع رساني، حمل ونقل و انبارداري با در نظر گرفتن عواملي همچون هزينـه، تـأمين و نگهـداري و توزيع؛
- سياستگذاري مناسب و هدفمند براي مواد غذايي بسته بندي شده، از جمله صادرات كالاهاي بسته بنـدي شـده كه از تعرفه بالاتري در كشور مقصد برخوردارند، به جاي صادرات مواد غذايي به صورت خام و فله اي؛
- ايفاي تعهدات به موقع دولت در خصوص شركتهاي بسته بندي مواد غذايي، هزينه هـاي توليـد و قيمـت تمـام شده آنها را كاهش ميدهد و بر قدرت رقابت پذيري آنها تأثيري مثبت دارد؛
- استفاده از مدلهاي اقتصاد مقاومتي، به منظور تقويت توانمندي شركتهاي فعال داخلي در صنعت بسـته بنـدي مواد غذايي؛
- تقويت ارزش پول ملي، به منظور كاهش هزينه هاي توليد و جلوگيري از ركود و تعطيلي صنايع در اين صنعت؛
- تخصيص بخشي از درآمدهاي هدفمندي يارانه ها در حمايت از شركتهاي بسته بندي صنايع غذايي فعال؛
- اجباري كردن استفاده از بسته بنديهاي داراي نشان استاندارد براي محصولات غذايي؛
- اعمال سياست هاي تشويقي در امر خصوصي سازي و اعطاي امتيازهاي جانبي به شركتهاي خصوصـي، بـراي مقابله با ريسكها و عدم قطعيتهاي موجود در صنعت و رقابت با شركتهاي بزرگ
- پرداخت بخشي از هزينه هاي بسته بندي مواد غذايي صادراتي توسط دولت (هزينه هاي حمل ونقل، بيمـه، ثبـت محصول و… ) كه به ايجاد ارزش افزوده شايان توجهي منجر ميشود؛
- بهره مندي از تسهيلات گمركي نمايشگاهها، بـه منظـور تـرخيص ماشـين آلات بسـته بنـدي خريـداري شـده از شركتهاي خارجي در طول دوره برگزاري نمايشگاه؛
- در نظر گرفتن حمايتهاي بانكي، اختصاص ارز، تسهيلات و تشويقهاي ويژه براي نمونه هاي موفق در صنعت بسته بندي مواد غذايي در ايران؛
- اعطاي سوبسيد و يارانه به هزينه هاي سرمايه گذاري در صنعت بسته بندي و كاهش هزينه هاي ثابت اين صنعت از اين طريق؛
- ارائه محتواي مناسب و قابل اطمينان در رابطه با مواد غذايي بسته بندي شده در فضاي مجازي.
نتیجه گیری
با توجه به محدوديتهاي پژوهش (سختي دسترسي به خبرگان و كمبـود زمـان ايشـان، عـدم همكـاري برخـي از خبرگان معرفي شده، جديد بودن موضوع پژوهش و نبود تحقيقات مشابه به منظور بررسي بيشتر مسئله)، نظر كارشناسـان و خبرگان در حوزه بسته بندي صـنايع غـذايي و اهميـت ايـن صـنعت در كشـور، بـه منظـور انجـام پـژوهش هـاي آتـي، پيشنهادهايي مطرح ميشود:
- استفاده از ساير مدلها در زمينه بررسي متغيرهاي تأثيرگذار بر آينده صنعت بسته بندي مواد غذايي؛
- آينده پژوهي صنعت بسته بندي مواد غذايي در ايران با ساير ابزارها و روشهاي آينده پژوهي؛
- بررسي عوامل مؤثر بر پيشرفت و تحول صنعت بسته بندي مواد غذايي
جهت کسب مشاوره رایگان خرید و یا استعلام قیمت با شماره 09131072925 تماس حاصل نمایید.
